“আমি এজন শিক্ষক”
লিখনিঃ- পদ্মেশ্বৰ বৰা
তাৰিখঃ- ১৬-০৯-২০২৩,
“আমি যে এজন শিক্ষক” । কেতিয়াবা
কৈ ভাল লাগে আৰু কেতিয়াবা ভাবি ভাল লাগে । কিন্তু, কেতিয়াবা কোনো কোনো পৰিস্থিতিত,
নিজকে অযোগ্য যেন অনুভৱ হয় । কেতিয়াবা পঢ়াবলৈ গ’লে নিজকে নিজে হাঁহি উঠো, আমিনো
ইয়াৰ বিষয়ে কিমান জানো? কিমান দূৰলৈকে জানো? জন্মৰ পৰা আজিলৈকে আমি এইকণহে শিকিছো
। আৰু, এই কণমাণিহ’তে আজি ইয়াৰ আৰম্ভণি কৰিবহে মাত্র! তাৰো সমস্যা-সমাধান, প্রশ্ন-উত্তৰ
!
যেতিয়া এগৰাকী ছাত্র বা ছাত্রীয়ে ডাঙৰ কিবা ভুল কৰে, এনে যেন লাগে তেওঁক ভালদৰে এশিকণি দিম, কিন্তু দিব নোৱাৰো, কাৰণ ‘আমি এজন শিক্ষক’ । আমি পাহৰিয়েই গৈছিলো যে সহ্য কৰাটো আমাৰ শিক্ষকৰ এক গুণ । ভুল হ’লে ক্ষমা কৰি সঠিক দিশত আগুৱাই নিয়াতোযে আমাৰ কর্তব্য । আমাৰোতো ভুল হয়, সেইবোৰ কোনে শুদ্ধ কৰিব? আমি নিজে নিজৰো শুদ্ধ কৰিব লাগিব লগতে আমাৰ মৰমৰ ছাত্র-ছাত্রীসকলকো, নহয় জানো?
ল’ৰা-ছোৱালীয়ে নোৱাৰিলে
কেতিয়াবা এনে অনুভৱ হয় যে, ‘ইহততকৈ গাধ কোনো নাই ।’ তেতিয়া গালি পাৰিবলৈ মন যায়,
কিন্তু নাপাৰো কাৰণ, ‘আমি এজন শিক্ষক’ । প্রথমে, আমি যিকোনো বস্তু শিকিলে বা
জানিলে তাক ভালদৰে জানি উঠিবলৈ কিছু সময়ৰ প্রয়োজন । আমি আজি এটা পাঠ এইকাৰণে পঢ়াই
দিব পাৰিছো, কাৰণ সেই পাঠটোৰ বিষয়বস্তু আমাৰ বাবে নতুন নহয়, সেইয়া আগৰে অভিজ্ঞতা আৰু
সেই পাঠটো আমি হয়তো বহুবাৰ ছাত্র-ছাত্রীক পঢ়াইছো । লগতে, গাধ এক প্রকাৰৰ আমাৰ দৰেই
জীৱ, সেই জীৱক নিচ্ বুলি ভবা বা তুলনা কৰাতো উচিত নহয় । ভুল ক’লো নেকি বাৰু?
কেতিয়াবা ল’ৰা-ছোৱালীয়ে
দুষ্টালি কৰিলে এনে যেন লাগে যে ‘ইহঁতে আটাইতকৈ দুষ্ট’ । তেতিয়া, সিহঁতক ক’বলৈ মন
যায় যে ‘তহঁতৰ নিচিনা মই আন ল’ৰা-ছোৱালী ক’তো দেখা নাই । আমিওতো আছিলো তহঁতৰ
নিচিনা, কিন্তু ইমান দুষ্ট নাছিলো দেই’ । হয় ঠিকে! কিন্তু সৰু কালৰ সকলো ঘটনা আমাৰ
মনত আছেনে? আমি যে কিমান দুষ্ট কৰিছিলো? কেতিয়াবা, দুষ্টালি কৰিলে, মায়ে মনে মনে
আহি কয়, ‘দেউতাৰ খং উঠি আছে; তোৰ ওপৰত; দুষ্ট নকৰিবি’, বুলি মিছা কৈ দুষ্ট কৰা
শাস্তিৰ পৰা ৰেহাই দিছিল । আৰু, কেতিয়াবা, দেউতাইও সেই একে অজুহাত দেখুৱাই মাৰ
শাস্তিৰ পৰা বচাইছিল । এনেকৈয়ে আমাৰ ল’ৰা-ছোৱালীক কিবা অজুহাত দেখুৱাই শাস্তিৰ পৰা
বচাব পাৰো নেকি?
“আমি
এজন শিক্ষক” । আমাৰ আদৰ্শকে ল’ৰা-ছোৱালীয়ে গ্রহণ কৰে । কিন্তু কেতিয়াবা, নিজৰ
ভুলবোৰ দেখিলে বা অনুভৱ হ’লে ভয় হয় যে সেইটো, ছাত্র-ছাত্রীয়ে শিকি পেলালে নেকি? আমি
কৰা ভুলবোৰৰ বাবে আমি যি শাস্তি ভুগ কৰিছো, সেইবোৰ ছাত্র-ছাত্রীয়ে ভুগিব নেকি?
“আমি এজন শিক্ষক”, বুলিবলৈ কেতিয়াবা মুখেৰে-মনেৰে উচ্ছাৰিত নহয় । কাৰণ,
আমাৰ মাজতে আছে ভেদা-ভেদ, আমাৰ মাজতে আজে হিংসা, আমাৰ মাজতে আছে ইজনে-সিজনক বেয়া
পোৱাৰ মানসিকতা, আমাৰ মাজতে আছে এজনৰ ভাল হ’লে-দেখিলে দহি-পুৰি মৰা চৰিত্র, আমাৰ
মাজতে আছে ভুলবোৰ দেখিলে তাক শুদ্ধৰণি নকৰি ঠাট্টা-মস্কৰা কৰি উপলুঙা কৰা, আমাৰ
মাজতে আছে বিপদত পৰিলে এজনে-আনজনক সহায় নকৰাৰ মানসিকতা, আমাৰ মাজতে আছে এজনে
সমস্যাত পৰিলে আনজনৰ মন ভাল লগা, আমাৰ মাজতে আছে ইজনে-আনজনক তুচ্ছ জ্ঞান কৰাৰ
মানসিকতা, আমাৰ মাজতে আছে নিজকে উচ্চ-গুণী-জ্ঞানী বুলি ভবা আদি-ইত্যাদি ........ ।
“হে প্রভু তোমাক প্রাৰ্থনা কৰিছো, এইসকলো বদগুণসমূহ আতৰ কৰি, এজন
শিক্ষক হিচাপে গঢ়ি তোলা, যাতে আমি বুকু ডাঠ কৰি উচ্ছস্বৰে ক’ব পাৰো-
“গুৰু ব্রহ্মা, গুৰু বিষ্ণু,
গুৰু দেৱ মহেশ্বৰ
গুৰু সাক্ষাৎ পৰম ব্রহ্ম,
তস্ময়শ্রী গুৰুৱে নমঃ ।।”
বিঃদ্রঃ কিবা ভুল-ভ্রান্তি হ’লে শুদ্ধৰাই লয় আৰু শুদ্ধৰাই দিয়ে যেন
। লগতে, কোনো নতুন তথ্য পালে পুনৰ সংযোগ-শুদ্ধৰণি কৰা হ’ব ।