চুটিগল্প আরু উপন্যাস , Advanced Assamese, 12, by P.B.

১। চুটিগল্প বুলিলে কি বুজা? চুটিগল্পৰ সংজ্ঞা দিয়া । চুটিগল্পৰ চাৰিটা  / কেইটামান বৈশিষ্ট্য বা উপাদান লিখা / আলোচনা কৰা ।

 

উত্তৰঃ 

চুটিগল্প বুলিলে অধুনিক সাহিত্যৰ এক বিশিষ্ট সাহিত্যৰাজিক বুজা যায়  যি সংক্ষেপে এক জীৱনাদৰ্শৰ কাহিনী-ঘটনাৰে সন্নিবিষ্ট হৈ থাকে ।

 

     চমাৰচেটৰ সংজ্ঞা অনুসৰি, “একেটা বৈঠকতে পঢ়ি শেষ কৰিব পৰা গল্পই চুটিগল্প

 

হেৰি ছৌ (Harry Shaw) ৰ মতে, “চুটিগল্প আপেক্ষিকভাৱে চমু বৰ্ণনা, ত এটা মাথোন কৰ্ম, এক চৰিত্র আৰু এটা মাথোন পৰিস্থিতিৰ চিত্রণ কৰা হয় ।

চুটিগল্পৰ প্রথম তত্ত্ব আগবঢ়োৱা এডগাৰ এলেন পোৰ মতে, “চুটি গল্প হৈছে এক সরু গল্প যি পঢ়োতে আধাঘন্টা সময়ৰ পৰা এক বা দুঘন্টা সময় লয় ।”

 

চুটিগল্পৰ প্রধান বৈশিষ্ট্য বা উপাদানবোৰ/চাৰিটা হলঃ

 

(ক)ঘটনাঃ

     চুটিগল্পৰ ঘটনাবোৰ সাধাৰণতে একমুখীয়া হয় । এই একক লক্ষ্যৰ ঐক্য আৰু উদ্দেশ্যৰ প্রতি লক্ষ্য ৰাখি ঘটনা সন্নিবিষ্ট কৰা হয় ।

 

(খ) চৰিত্রঃ

     চুটিগল্পৰ চৰিত্রবোৰে জীৱনৰ সামগ্রিকতা প্রকাশ নকৰে । তথাপি, সীমিত পৰিসৰৰ অন্তৰালত মূল দিশ আৰু ঘটনাটোক উপস্থাপন কৰে ।

 

(গ)নাটকীয়তাঃ

     চুটিগল্পত নাটকীয়ভাৱে বহিঃসংঘাততকৈ অন্তঃসংঘাত বিষয়ৰ ওপৰত পৰিচৰ্যা হয় । চমাৰচেট মমৰ মতে- চুটিগল্প একক ঘটনা বিশেষৰ বৰ্ণনা আৰু এই বৰ্ণনাক উজ্জ্বল তথা হৃদয়গ্রাহ্য ৰূপ দিবলৈ হলে নাটকীয় ঐক্য সূত্রৰে গাঁথিবই লাগিব ।

 

(ঘ) ঐক্যঃ

     চুটিগল্পত সময়ৰ ঐক্য, ঘটনাৰ ঐক্য আৰু স্থানৰ ঐক্য ৰাখি প্রস্তুত কৰা হয় । এই ঐক্যসাধনৰ মাধ্যমেৰে মূল বিষয়ক উপস্থাপন কৰে ।

 

(ঙ) পৰিৱেশঃ

     চুটিগল্পত এক বিশেষ পৰিস্থিতি পাঠকৰ আগত দাঙি ধৰে । পৰিৱেশৰ মাধ্যমেৰে চৰিত্রবোৰৰ মনোজাগতিক আৰু বাস্তৱিক ভাৱধাৰাবোৰৰ উপস্থাপন কৰা হয় ।

 

(চ) কাব্যগুণধৰ্মীতাঃ

     চুটিগল্পত গীতিকাব্যধৰ্মী আৰু কাব্যিক সাংগঠনিক অৱতাৰণাৰে সৌন্দৰ্যৰ প্রতিফলন ঘটোৱা হয় ।

 

(ছ) গল্পকাৰৰ জীৱন দৰ্শনঃ

     চুটিগল্পৰ আন এক উল্লেখযোগ্য অৱদান আরু বৈশিষ্ট্য হৈছে- লেখকৰ জীৱন আদর্শ আৰু দর্শন । লেখকৰ অভিজ্ঞতা আৰু জ্ঞানৰাজীসমূহ চুটিগল্পবোৰত স্পষ্টকৈ ফুটি উঠে ।

 

 

(জ) সংলাপঃ

     চুটিগল্পৰ সংলাপ প্রায় সংক্ষিপ্ত আরু যথাযথ হয় । চুটিগল্পৰ সংলাপসমূহৰ মাজেৰে চৰিত্রসমূহৰ আচৰণ, উদ্দেশ্য, স্বভাৱ আদি প্রকাশ কৰে আরু কাহিনীভাগ আগুৱাই লৈ যায় ।

 

 

 

 

২। চুটিগল্প আরু উপন্যাসৰ মাজত পার্থক্য নিৰ্ণয় কৰা ।

 

উত্তৰঃ চুটিগল্প আরু উপন্যাসৰ মাজত কিছুমান পার্থক্য পৰিলক্ষিত হয় । ইয়াৰ উল্লেখযোগ্য পার্থক্যসমূহ হৈছে-

 

(ক) বিষয়ঃ

একমাত্র এটা সরু বিষয় বা ঘটনাক লৈ বা সামৰি চুটিগল্পবোৰ ৰচনা কৰা হয় ।

     আনহাতে, উপন্যাসত এটা মাত্র ঘটনাক কেন্দ্র কৰি সৃষ্টি নহয় ।

 

(খ) চৰিত্র্রৰ প্রকাশঃ

চুটিগল্পত সাধাৰণতে চৰিত্রসমূহৰ প্রকাশহে ঘটে, কিন্তূ বিকাশ নঘটে ।

     আনহাতে, উপন্যাসত চৰিত্রৰ বিকাশ ঘটে বা সংঘটিত হয় ।

 

(গ) দিশঃ

চুটিগল্পত সমগ্র সমাজখনৰ এক বিশেষ দিশৰহে প্রকাশ ঘটে, সম্পূর্ণ সমাজখনৰ সকলো দিশ প্রতিফলন নহয় ।

     আনহাতে, উপন্যাসত সমগ্র সমাজখনৰ দিশসমূহৰ প্রতিফলন হয় ।

 

(ঘ) চৰিত্রৰ উপস্থিতিঃ

চুটিগল্পত চৰিত্রৰ সংখ্যা তেনেই কম অর্থাৎ কম চৰিত্রৰে চুটিগল্প ৰচনা কৰা হয় ।

     আনহাতে, উপন্যাসত অনেক চৰিত্রৰ উপস্থিতি আরু জড়িত হয় ।

 

(ঙ) পৰিসৰঃ

     চুটিগল্পৰ পৰিসৰ ঠেক আরু আধাঘন্টা সময়ৰ পৰা এক বা দুঘন্টা সময়ৰ অন্তৰালত পঢ়ি অন্ত কৰিব পাৰি ।

     আনহাতে, উপন্যাসৰ পৰিসৰ বিশাল আরু ইয়াক পঢ়াৰ বাবে যথেষ্ট সময়ৰ প্রয়োজন হয় ।

 

(চ) কাহিনীঃ

     চুটিগল্পত এটাই মাত্র কাহিনী থাকে ।

     আনহাতে, উপন্যাসত এটাতকৈ অধিক কাহিনী বা বহুতো উপকাহিনী জড়িত হৈ থাকে ।

 

(ছ) নীতি-নিয়মঃ

     চুটিগল্পৰ মিতব্যয়ীতা হৈছে এটা নীতি বা প্রধান গুণ যিটো চুটিগল্পত বজাই ৰাখিব লাগে ।

     আনহাতে, উপন্যাস সকলোবোৰ সাহিত্যৰ শাখাৰ ভিতৰত অধিক শিথিলতা আছে আরু লেখকে কাহিনীভাগ বিস্তাৰ আরু অধিক চৰিত্রাংকনত স্বাধীনতা পায় ।

 

(জ) আৱশ্যকীয় উপাদানঃ

     চুটিগল্পৰ আৱশ্যকীয় উপাদান হিচাপে ‘চুটি’, ‘কম চৰিত্র’, ‘এটা কাহিনী’, ‘সমাজৰ এটা মাত্র দিশ’ আদি সামৰি গঠিত হয় ।

     আনহাতে, উপন্যাসৰ আৱশ্যকীয় উপাদান হিচাপে কাহিনীটো সুবিন্যস্ত, সুপৰিকল্পিত, সমাজৰ সকলো দিশ আদি সামৰি গঠন হয় ।   

 

 

 

 

৩। চুটিগল্প আরু সাধুকথাৰ মাজত থকা পার্থক্যসমূহ আলোচনা কৰা ।

উত্তৰঃ
চুটিগল্প আরু সাধুকথাৰ মাজত কিছুমান পার্থক্য পৰিলক্ষিত হয় । ইয়াৰ উল্লেখযোগ্য পার্থক্যসমূহ হৈছে- 

() বিষয়বস্তুঃ

     চুটিগল্প আধুনিক সাহিত্যৰ বিষয়বস্তু । অর্থাৎ চুটিগল্প আধুনিক সাহিত্যৰ বিষয়ৰাজিক লৈ গঠিত ।

আনহাতে, সাধুকথা মৌখিক সাহিত্যৰ বিষয়বস্তু । সাধুকথা প্রায়েই মৌখিকভাৱে প্রচলিত হৈ থকা যায় ।

 

(খ) পটভূমিঃ

     চুটিগল্পৰ পটভূমি সাধাৰণতে বাস্তৱৰ ভিত্তিত গঢ়ি উঠে ।

     আনহাতে, সাধুকথা প্রায়েই অবাস্তৱ হোৱা দেখা যায় ।

 

(গ) চিত্র আরু ছবিবোৰঃ

     চুটিগল্পত দৈনন্দিন জীৱনৰ আধাৰত সজীৱ ছবি সমূহ প্রতিফলিত হয় ।

     আনহাতে, সাধুকথাত অলৌকিক বহুতো ছবি আরু চিত্রৰাজি প্রকাশিত হয় ।

 

(ঘ) স্তৰঃ

     চুটিগল্পৰ পূৰ্বস্তৰৰ বিষয়বস্তু হৈছে সাধুকথা । অর্থাৎ সাধুকথাৰ এক বিবৰ্তিত রূপেই হ’ল চুটিগল্প ।

     আনহাতে, সাধুকথা ঐতিহাসিক আরু অলৌকিক স্তৰসমূহক লৈ গঠিত হয় ।

 

(ঙ) চৰিত্রঃ

     চুটিগল্পৰ চৰিত্র ৰাজি বাস্তৱ ভিত্তিক আরু অপ্রাকৃতিক কোনো জীৱ বা প্রাণীৰ চৰিত্র ইয়াত প্রতিপন্ন নহয় ।

     আনহাতে, সাধুকথাৰ চৰিত্র কেতিয়াবা জীৱ-জন্তু, চৰাই-চিৰিকতি, অপ্রাকৃতিক বস্তু, আদিক সামৰি গঠিত হয় ।

 

(চ) উদ্দেশ্যঃ

     চুটিগল্পৰ প্রধান উদ্দেশ্য হৈছে পাঠকক বা পঢ়ুৱৈক আজৰি সময়ক্ষণত বিনোদন প্রদান কৰা ।

     আনহাতে, সাধুকথাৰ উদ্দেশ্য হ’ল প্রাচীন যুগৰ সাধুকথা, আখ্যানমূলক কাহিনী আদিৰ মাধ্যমেৰে নৈতিক আরু আধ্যাত্মিক জ্ঞান দান কৰা ।

 

(ছ) রূপ বা প্রকাশ্য রূপঃ

     চুটিগল্প সাধাৰণতে লিখিত রূপত প্রকাশ পায় ।

     আনহাতে, সাধুকথাবোৰ প্রায় মুখে মুখে প্রচলিত হৈ আছে ।

 

(জ) নীতি-নিয়মঃ

     চুটিগল্পৰ ৰচনাৰ কেতবোৰ নীতি আছে, যেনে- ‘চুটি’, ‘কম চৰিত্র’, ‘এটা কাহিনী’, ‘সমাজৰ এটা মাত্র দিশ’ আদি ।

     আনহাতে, সাধুকথাৰ কোনো নীতি-নিয়ম নাই ।

 

     এনেদৰে চুটিগল্প আরু সাধুকথাৰ মাজত কিছুমান পার্থক্যই বিৰাজমান হৈ আছে ।

 

 

৪।